Antuan de Sent-Ekzyuperining tarbiyachilarga maslahati

Men tarbiyachilarni huzurimga chaqirib, ularga qarata dedim:
–    Sizlarning vazifangiz murg‘ak qalblardagi insonni poymol etib, faqatgina o‘z inida yashash­ga moslashgan qumursqalarga aylantirish emas. Chunki inson miyasi ma’lumotlar bilan qay darajada to‘ldirilgani men uchun muhim emas. Eng muhimi – insonning inson bo‘lishi. Men inson saodati haqida so‘roqlamayman, balki qanday odam baxtli bo‘lishi bilan qiziqaman. O‘troq qabilalarning to‘kin-sochinlikda yashash-yashamasligi ham meni qiziqtirmaydi.
Sizlar insonlarni mohiyati quruq bo‘shliqdan iborat formulalar bilan emas, balki har qanday sxemalar o‘rnini bosuvchi obraz bilan to‘yintirmog‘ingiz darkor.
Sizlar tarbiyalanuvchilarning u yoki bu mash­g‘ulotga bo‘lgan layoqatiga qarab hukm chiqarmang. Chunki layoqatidan qat’i nazar, tinimsiz mehnat qilgan inson boshqalardan ko‘ra oldinlab ketadi va ko‘proq yutuqqa erishadi. Doimo muhabbatni asosiy mezon qilib oling.
Sizlar o‘z shogirdlaringizda ko‘nikma hosil qilish ustida emas, balki inson bo‘lishi haqida shunday qayg‘uringki, yog‘och yo‘nayotgan o‘quvchingiz qalbi nomus va sadoqat ruhi bilan to‘yinsin. Ana shunda u yog‘ochga boshqacha mehr bilan ishlov beradi.
Insonlarning moddiy boyliklar bilan aloqalariga to‘sqinlik qiling. Kichkina odamda insonni tarbiyalar ekansiz, uni ma’naviy boyliklarga osh­no eting. Illo, busiz qalb toshga aylanib qolur.
Sizlar bolalarni fikrlashga o‘rgating. Bundan qalblar yanada ulug‘vor va saxiy bo‘lajak. Qalblarni muhabbat bilan sinang. Illo, muhabbat o‘rnini bosa oluvchi narsa bormi?
Faqat o‘z-o‘zini sevish esa muhabbatning aksidir.
Bir qarashda hatto butun boshli shaharga foyda keltirayotgan bo‘lib tuyulsa-da, sot­qinlik va yol­g‘onni ayovsiz jazolang. Sadoqatning birgina
ko‘rinishi minglab yuksak e’tiqodlarni kashf etadi. Chunki inson bir vaqtning o‘zida ham sadoqatli, ham boshqalarga nisbatan sadoqatsiz bo‘la olmaydi. Asl sadoqatli kishi barcha sohada va har qanday vaziyatda sadoqat ko‘rsatadi. Biroq hamkor birodari bo‘lgan kishiga nisbatan xoinlik qilgan zot sadoqatli bo‘la olmaydi…
Sizlar kechirimlilik va mehr-shafqatdan saboq berishingiz zarur emas. Chunki bu sifatlarni noto‘g‘ri talqin etish ziyon yetkazuvchi illatlar oldida tiz cho‘kishga olib kelishi mumkin. Lekin faqatgina insonning inson bilan hamkorligi vositasida amalga oshuvchi hammaning hamma bilan hamkorligini targ‘ib eting. Sizlar komillikka yo‘naltirilgan didni tarbiya qilmog‘ingiz zarur. Illo, har bir ish Yaratganga yaqinlashuvdir. Bu harakat o‘lim bilangina o‘z intihosini topgay.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Bolalar o'yinlari turlari

Image
Maktabgacha yoshdagi bolalar o’yinlari o’zining rang-barangligi bilan ajralib turadi. O’yinlar o’z mazmuni va tashkil etilishi, bolalarga ta’sir ko’rsatish darajasi, vositalarning turlari hamda kelib chiqishiga ko’ra xilma-xildir. Professor Y.A. Arkin maktabgacha yoshdagi bolalar o’yinlarini quyidagicha tasniflagan: 1. Bolalardagi ruhiy jarayonlarni takomillashtirishga qaratilgan o’yinlar: – harakatli; – intellektual; – estetik. 2. Texnikaviy o’yinlar: – san`at o’yinlari; – qishloq xo’jaligi o’yinlari; – kasb bilan bog’liq o`yinlar; – qurilish o’yinlari. 3. Hayotiy-ijtimoiy o’yinlar: – oila hayotiga doir; – bog’cha, maktab; – ijtimoiy hayot bilan bog’liq; – ijtimoiy-siyosiy o’yinlar; 4. Harbiy o’yinlar: – “Askar-askar” o’yini; – “Dengizchi (matroschi)” o’yini. 5. Dramalashtirilgan o’yinlar: – teatr; – kino; – sirk. Maktabgacha yoshdagi bolalar o’yinlarini D.B. Elkonin o’z navbatida quyidagicha tasniflagan: – maishiy mavzu syujetiga oid o’yinlar; – ishlab chiqarish syujetiga taallu...
Read more

Bolalarda mayda qo‘l motorikasini rivojlantiruvchi mashqlar

Image
Italiyalik pedagog Mariya Montessori o‘zining pedagogik qarashlaridan kelib chiqib bolalarni aqliy jihatdan rivojlantirish, ularni his qilishga o‘rgatish kerakligini ta’kidlaydi. Bolalarda sensorika va motorikani rivojlantirish kichkintoylarda yozish, hisoblash ko‘nikmasini shakllantiradi. Montessori metodikasining asosiy mohiyati bolada mustaqil faoliyat orqali shaxsiy imkoniyatlarini namoyon qilishga sharoit yaratish va yordam berishdan iborat. Shuningdek, Montessori materiallari kichkintoylarda man­tiqiy tafakkurni rivojlantiradi. Bolada ichki kuchni rivojlantirish va uning shaxsiy sifatlarini shakllanishiga turtki beradi. Bundan tashqari bolada atrof-muhit to‘g‘risidagi tasavvurlar ham tizimga solinadi. Ta’lim jarayonida tarbiyachining diqqat markazida kichkintoyning individual va ijtimoiy-hissiy ehtiyojlarini qondirish nazarda tutili­shi lozim. Mashg‘ulot va o‘yinlar uchun tanlangan didaktik materiallar bolada motorika (harakat) va sensorika (sezgi)ni rivojlantirishga yo‘naltir...
Read more

BOLALARNING IJODIY VA MANTIQIY TAFAKKURINI SHAKLLANTIRISH YO‘LLARI

Image
Jamiyat taraqqiyotining barcha bosqichlarida inson qalbini kichiklikdan boshlab yaxshilik, oliyjanoblik, insonparvarlik, odamgarchilik, aql-idrokli bo‘lish, odob-axloqlilik, mehnatsevarlik, vatanparvarlik, halollik, poklik, so‘zamollik, xushso‘zlilik, ilmli bo‘lish kabi xislatlar bilan boyitish inson kamolotining me’yori bo‘lib kelgan. Chunki komil insonning ma’naviyati yuksak bo‘ladi Yuksak ma’naviyatga ega bo‘lgan kishi esa o‘z xalqining tarixi, urf-odati, qadriyati hamda an’analari, madaniyatini chuqur biladi va unga rioya qiladi. O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2017-yil 30-sentabrdagi “Maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni hamda “O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq bu sohada yangi tizim yaratildi. Ushbu tizim oldiga maktabgacha ta’lim sohasida yagona davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish, maktabga...
Read more